Γιατί το ευρώ δεν έχει υποχωρήσει περισσότερο εν μέσω κρίσης;

Φωτογραφία Simon Dawson/Bloomberg

Του David Rocks

Καθώς η κρίση χρέους ριζώνει όλο και πιο βαθιά στην Ευρώπη και το αδιανόητο -κάποτε- ενδεχόμενο διάλυσης της νομισματικής ένωσης έχει γίνει ρεαλιστική πιθανότητα, το ίδιο το ευρώ έχει επιδείξει εντυπωσιακή ανθεκτικότητα, ιδιαίτερα σε σχέση με το αμερικανικό δολάριο. Με μικρές εξαιρέσεις, το κοινό νόμισμα διαπραγματεύεται πάνω από τα 1,30 δολάρια τα τελευταία χρόνια. Είναι απορίας άξιον πως η διστακτικότητα και τα πισωγυρίσματα των Ευρωπαίων ηγετών δεν έχουν πλήξει περισσότερο το ευρώ. Είναι ένα ζήτημα που με απασχολεί καθώς σχεδίαζα να μετακομίσω στο Βερολίνο και εκεί να αναζητούσα ένα διαμέρισμα για αγορά –εάν ήμουν σίγουρος πως η επένδυση μου δεν θα έχανε ένα μεγάλο μέρος της αξίας της σε περίπτωση ενδυνάμωσης του δολαρίου.



Αποφάσισα λοιπόν να απευθυνθώ στους ειδικούς και να μάθω τι σκέφτονται. Το συμπέρασμα: το θέμα δεν είναι τόσο η ισχύς του ευρώ, αλλά η αδυναμία του δολαρίου, αλλά κανένα από τα δύο δεν είναι ιδιαίτερα ελκυστικό εάν συγκριθούν με σούπερ νομίσματα όπως το ελβετικό φράγκο, το αυστραλιανό δολάριο ή το ιαπωνικό γεν. Η αγορά ευρώ-δολαρίου «είναι μια μάχη κακών νομισμάτων», μου είπε ο Neil Mellor, στρατηγικός αναλυτής forex της Bank of New York Mellon (BK) στο Λονδίνο. Από τη στιγμή που η Federal Reserve δεν δίνει ενδείξεις σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής, δίνονται πολλά κίνητρα στους επενδυτές να αγοράσουν δολάρια. «Ακολουθήθηκε μία πολιτική υποτίμησης του νομίσματος από τη Fed, κάτι που δεν νομίζω να αλλάξει άμεσα», είπε ο Mellor.

Η άποψη του είναι λογική, αλλά εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία σε κάποιον που σκέφτεται να πραγματοποιήσει μια μεγάλη αγορά σε ευρώ. Για αυτό και ζήτησα μια δεύτερη γνώμη. Η Sara Yates της Barclays (BCS) δεν διαφώνησε για την απόδοση του ευρώ έναντι νομισμάτων που στηρίζονται στα εμπορεύματα όπως τα δολάρια Αυστραλίας και Καναδά. Ωστόσο, εντοπίζει ορισμένες λογικές εξηγήσεις για τη στήριξη που προσέφεραν οι traders στο ευρώ τα τελευταία ένα ή δύο χρόνια. Ενώ οι αρνητικοί τίτλοι ειδήσεων για την Ευρωζώνη δεν έλειψαν, η Yates πιστεύει πως υπήρξαν επίσης αρκετές θετικές εξελίξεις που εμπόδισαν το ευρώ να καταρρεύσει. Παρά την αναποφασιστικότητα και τα «παζάρια» εντός της Ευρώπης, οι ηγέτες των κρατών-μελών κατάφεραν να σχεδιάσουν ένα πακέτο στήριξης για την Ελλάδα, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διοχέτευσε στις εμπορικές τράπεζες κεφάλαια ύψους 1 τρισ. ευρώ μέσω τριετών δανείων. «Υπάρχουν προβλήματα που διατηρούνται», λέει ο Yates, «ωστόσο κατά μία έννοια το ευρώ είναι καλύτερα προστατευμένο έναντι πιθανού σοκ τώρα από ό,τι μερικά χρόνια πριν».

Πιθανότατα να λάμβανε επίσης σημαντική στήριξη από την Κίνα και τη Μέση Ανατολή. Ενώ οι περισσότερες χώρες διακρατούν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα σε δολάριο, είναι σχεδόν βέβαιο πως πολλές θα ήθελαν να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους. Είναι δύσκολο να βρει κανείς νούμερα που να αποκαλύπτουν τι σχεδιάζουν να κάνουν οι κεντρικές τράπεζες, ωστόσο είναι σχετικά ξεκάθαρο πως όταν το ευρώ θα αρχίσει να υποχωρεί, οι τράπεζες ανά τον κόσμο θα αρχίσουν να αγοράζουν. Με την τιμή του πετρελαίου να κινείται ανοδικά, τα μεσανατολικά κράτη κατάφεραν να συγκεντρώσουν σημαντική ρευστότητα και «θα πρέπει να διαφοροποιήσουν μερικά από τα δολάρια που κερδίζουν από την πώληση πετρελαίου», προβλέπει ο Chris Walker, αναλυτής νομισμάτων της UBS στο Λονδίνο.

Ο Nick Bennenbroek, επικεφαλής στρατηγικής συναλλάγματος της Wells Fargo (WFC) στη Νέα Υόρκη, επεσήμανε πως μέρος της ανθεκτικότητας του ευρώ φέτος αποδίδεται στο γεγονός ότι μεγάλο μέρος της αρνητικής ψυχολογίας είχε ήδη προεξοφληθεί στην ισοτιμία ευρώ-δολαρίου στα τέλη του 2011. Ακόμη κι έτσι, αυτός και άλλοι αναλυτές συναλλάγματος με τους οποίους μίλησα, αναμένουν περαιτέρω εξασθένιση του ευρώ έναντι του δολαρίου στους επόμενους έξι έως δώδεκα μήνες, σε επίπεδα μεταξύ 1,20 και 1,25 δολαρίων. (Οι 54 αναλυτές που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση του Bloomberg προβλέπουν ότι το ευρώ θα διαπραγματεύεται στα 1,30 δολάρια το δ’ τρίμηνο). «Οι επενδυτές παραμένουν ανήσυχοι για τα μακροπρόθεσμα θεμελιώδη του ευρώ», είπε ο Bennenbroek. «Περιμένουν αργή ανάπτυξη ή ακόμη και ύφεση στην Ευρώπη, που με τον καιρό θα αποδυναμώσει το ευρώ».

Και αν το ευρώ διαλυθεί; Κανένας από όλους όσους μίλησα δεν το απέκλεισε. Ο Richard Franulovich, στρατηγικός αναλυτής της Westpac Banking (WBC) στη Νέα Υόρκη, λέει ότι το «βασικό» του σενάριο προβλέπει έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη στο διάστημα των επόμενων 12 με 18 μηνών. «Κάποια στιγμή, οι Έλληνες πολίτες θα πουν ότι είναι καλύτερα εκτός ευρώ», είπε ο Franulovich. Και μετά τι ακολουθεί; «Αν η Ελλάδα αποχωρούσε, θα μπορούσαμε εύκολα να δούμε την ΕΚΤ να αποβάλλει τον συντηρητισμό της και να προσφέρει εγγυήσεις για όλα τα ομόλογα που εκδίδονται από κράτη της Ευρωζώνης ώστε να κρατήσει τις υπόλοιπες αδύναμες χώρες εντός της ζώνης του ευρώ. «Φυσικά, θα μπορούσε να συμβεί το αντίθετο και η ΕΚΤ να αποφασίσει πως είναι καλύτερο να επιτρέψει και σε άλλες αδύναμες οικονομίες να αποχωρήσουν, αν το επιθυμούν». «Αν η Ευρωζώνη διαλυθεί, θα έχουμε μία απρόβλεπτη αλυσίδα εξελίξεων», είπε. Το να επιχειρείς να προβλέψεις τι θα μπορούσε να συμβεί είναι σαν να «προσπαθείς να κάνεις την ομελέτα σφιχτο αυγό».

Ίσως τελικά να περιμένω λίγο ακόμη πριν αγοράσω αυτό το διαμέρισμα».

Ο Rocks είναι συντάκτης του Bloomberg Businessweek στη Νέα Υόρκη.

Posted in: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ