Γ. ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΠΡΟΣ ΚΟΛΑΣΜΟΝ
Α) Γενική ανάλυσις
Η εκ των εκτεθέντων πραγματικών περιστατικών επισήμανσις των προς τα
γεγονότα και τα τραγικά επακόλουθα τούτων συνδεομένων υπευθύνων προσώπων
δεν παρίσταται εύκολος. Διότι, ως και εν αρχή της παρούσης ετονίσθη,
πάντες πλην των φοιτητών εξεμεταλλεύθησαν το λεγόμενον σπουδαστικόν
κίνημα και ο χώρος του Πολυτεχνείου μετεβλήθη εις αιματοβαφή στίβον ενός
απηνούς και εξοντωτικού αγώνος φανατικών πολιτικών αντιθέσεων. Και
ακόμη διότι ουδεμίαν προς τα τραγικά επακόλουθα των γεγονότων τούτων
είχε σχέσιν το καθ' ύλην υπεύθυνον και αρμόδιον Υπουργείον Παιδείας και
κατ' επέκτασιν η Κυβέρνησις Σ. Μαρκεζίνη. Επιβάλλεται όθεν η δια μέσου
του περιβάλλοντος την όλην υπόθεσιν ιδιόμορφου, περιέργου και εν πολλοίς
σκοτεινού κλίματος αναζήτησις των πράγματι υπευθύνων και η εν συνεχεία
κατονομασία τούτων. Τονιστέον κατ' αρχήν ότι ουδεμία, καθ' ημάς, βαρύνει
ποινική ευθύνη μέλος της τότε πολιτικής Κυβερνήσεως, δια τους κάτωθι
λόγους: Κατά το τότε ισχύον Σύνταγμα άπασαι αι εις τα Υπουργεία Εθνικής
Αμύνης και Ασφαλείας αφορώσαι αρμοδιότητες ανήκον εις τον Πρόεδρον της
Δημοκρατίας. Εις τούτον ομοίως υπήγοντο και αι υπηρεσίαι πληροφοριών.
Με τον φοιτητικόν κόσμον και τα ζητήματα των ησχολούντο πέντε (5)
ειδικώτεραι υπηρεσίαι πληροφοριών, αι εξής: α) Η Διεύθυνσις Νεότητοςτου
Υπουργείου Προεδρίας, β) Το «Σπουδαστικόν Τμήμα» της Γενικής Ασφαλείας,
γ) Η ΓΔΕΑ (YEA), δ) Η ΚΥΠ και ε) Η ΕΣΑ δια του ειδικού Ανακριτικού
Τμήματος της. Άπασαι αι ανωτέρω Υπηρεσίαι, τελείως ασυντόνιστοι μεταξύ
των, είχον σωρείαν πρακτόρων μεταξύ του φοιτητικού κόσμου. Και το μόνον
Υπουργείον, όπερ εστερείτο οιασδήποτε τυπικής αρμοδιότητος ήτο το
Υπουργείον Παιδείας (Οράτε κατάθεσιν Παν. Σιφναίου). Απληροφόρητον
επομένως παρέμενε το μόνον αρμόδιον Υπουργείον και ουδέν ο τότε Υπουργός
εγνώριζεν επί των τεκταινομένων εις τον υπ' αυτού ελεγχόμενον χώρον
κυβερνητικής δραστηριότητος. Δι' ο και εις την ενώπιον ημών κατάθεσίν
του τονίζει τα εξής: «Έντιμος υπάλληλος της ΚΥΠ με εβεβαίωσεν ότι κατά
την Πέμπτην και Παρασκευήν 15 και 16 Νοεμβρίου 1973, ευρίσκοντο εντός
του Πολυτεχνείου στελέχη της ΚΥΠ και έτερον λίαν αξιόπιστον πρόσωπον μου
είπεν ότι είδεν εντός του Πολυτεχνείου δεκάδας ανθρώπων... της ΕΣΑ (εξ
επισήμων ούτω χειλέων επιβεβαιούνται τα υπό του πράκτορος της ΚΥΠ Δ
Πίμπα κατατιθέμενα). Πιστεύω ότι οι κινηθέντες τον Νοέμβριον ελάχιστοι
φοιτηταί δεν είχον την παραμικράν συνείδησιν του τι ετεκταίνετο. Ουδέ
και εγώ το εγνώριζον, αλλ' ενόμιζον μόνον ότι θα εματαιούντο αι εκλογαί
και η αποκατάστασις της ελευθερίας υπέρ ης εκόπτοντο... Το συμπέρασμα
μου είναι ότι η οργάνωσις μικροεπαναστάσεως της 16-11-1973 ήτο
εξωφοιτητική, έφερε μάλιστα και κάποιον επιτελικήν σφραγίδα. Οι
οργανωταί Έλληνες ή ξένοι ή και αμφότεροι εγνώριζον βεβαίως τας
αντικαθεστωτικάς διαθέσεις των νέων, πιθανόν δε και εντέχνως να
υπεκίνησαν ή να επέσπευσαν την εκδήλωσιν, δια να την χρησιμοποιήσουν ως
κάλυμμα της ιδικής των προμελετημένης εκδηλώσεως.
Στόχος των άμεσος ήτο «η πρόληψις των δηλώσεων Μαρκεζίνη και η
ματαίωσις των εκλογών» (οράτε κατάθεσιν). Προς την άποψιν ταύτην πλήρως
στοιχείται και ο τότε Πρωθυπουργός, όστις και ειδικώτερον την πηγην της
ανωμαλίας ταύτης προσδιορίζων μετά σαφήνειας τονίζει ότι αι τοιαύται
απόψεις και σκέψεις του «δεν αναφέρονται βεβαίως εις τους ιδεολόγους ή
θερμόαιμους νέους ή τας παρασυρόμενος μάζας». Χαρακτηριστικόν της
αγνοίας του τότε Πρωθυπουργού περί της κινήσεως των αρμάτων και του
στρατού και της αναπτύξεως της όλης επιχειρήσεως είναι το ότι ούτος
επληροφορήθη περί πάντων τούτων κατά την 1ην πρωινήν ώραντης 17-1-1973
παρά του παρ' αυτώ υφυπουργού, όστις τυχαίως ομοίως αντελήφθη την
κίνησιν των αρμάτων, κατερχομένων ήδη προς το Πολυτεχνείον. Ευλόγως δε,
διότι ολίγας μόνον ώρας προηγουμένως, αλλά, ως και ανωτέρω ετονίσθη,
είχον συμφωνηθή. Η κατά την 13.30 ώραντης 16.11.1973 τερματισθείσα
επίσημος σύσκεψις των υπευθύνων κυβερνητικών παραγόντων, είχε χαράξει
σαφώς τον τρόπον της αντιδράσεως έναντι των φοιτητικών ταραχών και των
περί το Πολυτεχνείον εκδηλώσεων: ήπιος τρόπος, αποφυγή βίας, απαγόρευσις
δακρυγόνων και μόνον εν εσχάτη ανάγκη ρίψις αυτών και αυστηρά
απαγόρευσις πυροβολισμών.
Παραλλήλως, όμως, προς ταύτα ή και προηγουμένως άλλαι εις άλλους
χώρους ελαμβάνοντο αποφάσεις: Αι πάσης φύσεως πολιτικοί τάσεις και
αποχρώσεις από της δεξιάς μέχρι της αριστεράς των ποικίλων ήδη και
πολλών αποχρώσεων διεισδύουν εις το κίνημα των φοιτητών και το
πολιτικοποιούν ενούμενοι εις την κατά της δικτατορίας αντίθεσιν και την
δια την πτώσιν της κοινήν επιδίωξιν. «Το Κόμμα μας - γράφει ο παρανόμως
τότε εκδιδόμενος «Ριζοσπάστης» εις το φύλ. υπ' αρ. 65 - πάλευε να
μετατρέψη την οργή τους σε κινητοποίηση, έτσι που να οξυνθούν οι
αντιθέσεις... να δημιουργηθούν καλύτεροι όροι πάλης για τις επικείμενες
συγκρούσεις με την δικτατορία... στάθηκαν σοβαρός παράγοντας του
φοιτητικού κινήματος...». Δι' ο και η βίαια αντίδρασις της ΕΣΑ μετά την
επικράτησιν του Αρχηγού της, δια της από 12-12-1973 γνωστής ανακοινώσεως
της, δι' ης κατηγορεί τους Καθηγητάς του Πολυτεχνείου, στηλιτεύει την
συμπεριφοράν της Συγκλήτου, η οποία «επιμένει να ομιλή περί ασύλου του
Πολυτεχνείου κατά μίαν αδιανόητον αντίληψιν», ομιλεί περί αναρχικών
στοιχείων και λαϊκών κινητοποιήσεων και το σπουδαιότερον αποκαλύπτει τας
κατά την εποχήν των γεγονότων προθέσεις και διαθέσεις της δια των
φράσεων: «Οι αναρχικοί εκμεταλλευόμενοι... και την χλιαράν αντιμετώπισιν
της όλης καταστάσεως υπό των αρμοδίων οργάνων της πολιτείας και
ενθαρρυνόμενοι και υποκινούμενοι υπό παραγόντων του εξωτερικού
(αιδημόνως αποσιωπάται ο ρόλος της ιδίας και των άλλων!) εξήλθον του
Πολυτεχνείου και προέβησαν εις εμπρησμούς και καταστροφάς,
δημιουργήσαντες εικόνα Δεκεμβριανών εις το Κέντρον των Αθηνών» (οράτε
ταύτην μεταξύ των εγγράφων του Ε.Μ. Πολυτεχνείου).
Η ΚΥΠ εξαπολύει τους πράκτορας της, οι οποίοι παρατηρούν,
παρακολουθούν και εις παντοίας πράξεις βιαιότητας εξωθούν τους
ανύποπτους σπουδαστάς. (Οράτε καταθέσεις Σιφναίυο και Πίμπα). Ο
τελευταίος ούτος αποκαλύπτει χαράκτηριστικώς ότι μέγα ήτο το πλήθος των
εις το Πολυτεχνείον πρακτόρων της ΚΥΠ, οι οποίοι εφωτογράφιζον τους
πρωτεργάτας της κινήσεως και κατέγραφαν εις μαγνητοταινίας τας
συνομιλίας των, διένειμαν προκηρύξεις μεταξύ των σπουδαστών προς
επηρεασμόν των, εναντίον της τότε καταστάσεως, παρημπόδιζον την εντός
του Πολυτεχνείου εισαγωγήν τραυματιών προκειμένου να διακομίζωνται ούτοι
εις το Ρυθμιστικόν ή αλλαχού, ένθα η αστυνομία ήτο παρούσα δια τα
περαιτέρω, κατέστρεφαν διάφορα αντικείμενα του Πολυτεχνείου και εξωθούν
ακολούθως τους φοιτητάς να οπλισθούν δια ξύλων και σιδήρων «για να
χτυπήσουν τους μπάτσους της χούντας», επεζήτησαν να προμηθευθούν χημικά
προϊόντα εκ των εργαστηρίων του Χημείου του Πολυτεχνείου δια να
κατασκευάσουν εκρηκτικός ύλας, έρριψαν την ιδέαν προμήθειας όπλων εις
τους φοιτητάς, κ.λπ., προσκρούσαντες όμως εις την αποφασιστικήν και
σθεναράν άρνησιν των νέων της Συντονιστικής Επιτροπής Σπουδαστών. Η ΕΣΑ
διαθέτει άνδρας εν πολιτική περιβολή εντός και εκτός του Πολυτεχνείου,
οίτινες ομοίως παρακολουθούν αλλά και βαναύσως κακοποιούν τους πολίτας.
Στρατιωτικαί υπηρεσίαι πληροφοριών ειδικούς των πράκτορας αποστέλλουν
εντός του Πολυτεχνείου. Αι στρατιωτικοί δυνάμεις ευρίσκονται από νωρίς
εν επιφυλακή ενώ παρά του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας, δίδεται η
εντολή να κινηθούν δυνάμεις στρατιωτικοί προς ενίσχυσιν της ενταλθείσης
προς υποβολήν της αιτήσεως και εν συνεχεία καταλυθείσης ουσιαστικώς
αστυνομίας. Και η επιχείρησις σμικρύνεται μεν περιγραφικώς ως προς τας
διαστάσεις της και την ισχύν των δυνάμεων (ολίγαι δυνάμεις και τρία ή
τέσσερα άρματα μάχης), ως ενέργεια δε ψυχολογικού επηρεασμού και
εκφοβισμού εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται! Παραδόξως όμως και
μελαγχολικώς ήδη πάντα ταύτα ηχούν εις τα ώτα όλων, όσων έζησαν την
τραγικότητα των στιγμών ή ητένισαν το μέγεθος της καταστροφής! Διότι,
ανεξαρτήτως των περί του περιεχομένου της αποφάσεως Παπαδόπουλου
υποστηριζόμενων, το μεν σαφώς υπό των τότε στρατιωτικών ηγητόρων
κατατίθεται ότι «απεφασίσθη από κοινού μετά των αρχηγών όπως το
διατεθησόμενον εις το Πολυτεχνείον συγκρότημα των Ενόπλων Δυνάμεων είναι
ισχυρόν εις μέσα» (κατάθ. υπ' αριθ. 133), το δε εκ των
διαδραματισθέντων και των αιματηρών αποτελεσμάτων ελεγχόμενη η
προϋπάρξασα διάφορος δήθεν απόφασις κρίνεται ανακριβής. Εάν υπήρξεν
παρέκκλισις η ανυπακοή θα έδει εγκαίρως να επισημανθή, να στηλιτευθή και
να κολασθή. Δεν είναι δε δυνατόν να υποστηριχθή ότι εις το κύμα αυτό
της βιαιότητας και το πανδαιμόνιον των πυροβολισμών δεν κατέστη δήλη
οιαδήποτε παρέκκλισις εκ της αποφάσεως του Προέδρου, ούτε ανεφάνησαν
εκδηλώσεις ανυπακοής, δια να επέλθη άμεσος, αυστηρά και οργίλη η
αντίδρασις του πανίσχυρου τότε εκφραστού της πολιτειακής βουλήσεως. Το
αυτό ομοίως λεκτέον και δια τους τότε υπευθύνους στρατιωτικούς ηγήτορες,
οίτινες ωσαύτως υποστηρίζουν τα περί προθέσεως ψυχολογικού επηρεασμού
και εκφοβισμού και υπάρξεως αυστηρών διαταγών δια την μη ρίψιν
πυροβολισμών, εκφράζουν δε την οδυνηράν έκπληξίν των διότι εφονεύθησαν
άνθρωποι εκ των ριπτομένων βολών.
Πιστεύομεν βεβαίως ότι οι περί ων πρόκειται στρατιωτικοί ηγήτορες δεν
υπήρξαν ομόψυχοι, των επιδιωξάντων τότε την βίαν και την χρήσιν των
όπλων, είχον όμως υποχρέωσιν να πράξουν τα καθ' εαυτούς δια να την
αποτρέψουν, δι' ο και άλλως εκτιμάται η ευθύνη αυτών. Ώφειλον, εφ' όσον
αύτη ήτο η επί του προβλήματος θέσις των και τοιαύτη η αληθής πρόθεσίς
των, να κινήσουν την κατά των παραβατών των διαταγών των πειθαρχικήν
αλλά και ποινικήν δίωξιν επί τη κατηγορία της στάσεως (αρθρ. 63 παρ. 1
εδ. γ' ΣΠΚ - βιαιοπραγίαι κατά προσώπων ή πραγμάτων), της απείθειας
(άρθρον 64 παρ. 1 εδ. α' ΣΠΚ - άρνησις υπακοής εις τας διαταγάς
ανωτέρων), της παραβάσεως στρατιωτικής εντολής (αρ. 72 παρ. 1 γ' ΣΠΚ)
και των άσκοπων πυροβολισμένων (αρ. 103 εδ. β' ΣΠΚ) εφόσον διεπιστώθη
ότι στρατιωτικοί επυροβόλουν αυτοβούλως και άνευ ευλόγου αιτίας, πλήθος
ανθρώπων φονεύσαντες και περισσοτέρους σοβαρώς τραυματίσαντες. Ουδέν
όμως τούτων, των πολύ φυσικών και αναμενόμενων εγένετο, αλλ' άντικρυς
αντίθετος συμπεριφορά επεδείχθη. Ούτω ο μεν τότε πρόεδρος της
Δημοκρατίας απηύθυνε διάγγελμα προς τον ελληνικόν λαόν, εις ο αναγγέλλων
την επαναφοράν του στρατιωτικού νόμου, ωμίλει περί αναρχικών εκδηλώσεων
και περί συνωμοσίας των εχθρών της Δημοκρατίας και της ομαλότητας και
διεβεβαίου περί της αποφάσεως του να προάσπιση την γαλήνην, τας
κατακτήσεις και την ασφάλειαν του ελληνικού λαού (εφημερίδες της
18.11.1973), ο δε τότε Αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων, υποδεχόμενος τον
Πρωθυπουργόν εις το Μέγαρον του Αρχηγείου, ωμίλησεν ομοίως περί
αναρχικών εκδηλώσεων εις τον φοιτητικόν χώρον και απεκάλυψεν ότι
διαβλέπουσαι αι ένοπλοι δυνάμεις τας πιθανάς εξελίξεις, ηύξησαν την
ετοιμότητα των και διετάχθησαν να παρέξουν την υποστήριξίν των προς
αποκατάστασιν της τάξεως, αναλαβούσαι την εκκαθάρισιν του Πολυτεχνείου
και του πέριξ χώρου (εφημερίδες της 21-11-1973). Αμφότεροι δε περί
αναίμακτου ωμαλουν επιχειρήσεις και ως ασύστολα ψεύδη εχαρακτήριζαν τα
περί πυροβολισμών «διαδιδόμενα»! Αι τοιαύται θέσεις υπεστηρίχθησαν και
εκαλύφθησαν ακολούθως και υπό του τότε Πρωθυπουργού δια δηλώσεων του εις
το Αρχηγείον Ενόπλων Δυνάμεων. Φρονούμεν όμως, εν όψει, πάντων, των
εκτεθέντων, ότι η τοιαύτη εκδήλωσις συνιστά καθαράν πολιτικήν πράξιν και
δεν θεμέλιοι, ούτε βεβαίως αποδεικνύει, οιανδήποτε ποινικήν ευθύνην,
αυτού τε και των Υπουργών του: Εθνικής Αμύνης, Δημοσίας Τάξεως και
Εθνικής Παιδείας, οίτινες ομοίως δεν έσχον ανάμιξιν ενεργόν εις τα
γεγονότα και την αντιμετώπισιν τούτων, ούτε παράλειψίς τις αξιόποινος
τους βαρύνει. Η ουσιαστική θέσις του τότε Πρωθυπουργού ήτο αντίθετος
προς πάσαν έννοιαν βίας, δι' ο και ευλόγως, αλλά και ευστόχως, παρατηρεί
ότι «εάν είχα προλάβει να κάμω την συνέντευξιν της 17-11-1973 ίσως άλλη
θα ήτο η εξέλιξις των πραγμάτων και ιδίως δεν θα είχομεν θρηνήσει τα
θύματα δια τα οποία κάθε ελληνική ψυχή βαθυτάτην αισθάνεται οδύνη»
(οράτε κατάθεσιν). Και το συμπέρασμα είναι ότι υπεράνω των αφηρημένων
και αορίστων πλατωνικών εξορκισμών κείται η εκ της πραγματικότητας
αναφαινομένη αλήθεια. Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, ζηλώσας ίσως δόξαν Ντε
Γκωλ, δια την εκμετάλλευσιν του φοιτητικού κινήματος, απηγόρευσεν εις
την Αστυνομίαν την έγκαιρον προς πρόληψιν των γεγονότων επέμβασιν και
διεκήρυσσεν: «Ας τα σπάσουν. Ας κάψουν και το Πολυτεχνείον.
Ας κατεβούν και στους δρόμους. Ας σπάσουν και βιτρίνες» (κατάθεσις
Σιφναίου). Αιφνιδίως όμως και άγνωστον διατί και πώς η γνώμη του
καταστρέφεται και διατάσσει την κινητοποίησιν των Ενόπλων Δυνάμεων,
βοηθούμενος εν τούτω υπό των τότε υπευθύνων ηγητόρων του Στρατεύματος
και δη των: Αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων και Διοικητών ΑΣΔΕΝ και ΣΔΑ. Και η
επί μίαν 7ετίαν ζηλοτύπως κλειστή παραμείνασα πυξίς της Πανδώρας
ανοίγεται! Αντελήφθη προφανώς την εις βάρος του από του Αυγούστου ήδη
1973 υποβόσκουσαν κίνησιν των Ρουφογάλη, Ιωαννίδη, Μπονάνου (κατάθεσις
Σιφναίου) και προσπαθεί να αντίδραση δια της εγκαίρου καταστολής της υπό
των άλλων ήδη εκμεταλλευόμενης προφανώς εξεγέρσεως, έχων αποφασίσει
ενδεχομένως, και αναβολήν των υπό της Κυβερνήσεως Μαρκεζίνη υπεσχημένων
εκλογών. Και εις την κίνησιν όμως ταύτην υπερφαλαγγίζεται. Διότι το
σχέδιον ήτο έτοιμον και οι εκτελεστοί του πλήρως προετοιμασμένοι και
αποφασιστικοί. Δεν ήτο βεβαίως συμπτωματική και τυχαία η εις το κέντρον
της Αμέσου Δράσεως της Αστυνομίας παρουσία των Αξιωματικών Λουπάση,
Λούκουτου και Ντερτιλή, πιστών εις τον Δημήτριον Ιωαννίδην, ως εδείχθη
μετά την κατά την 25-11-1973 επικράτησιν τούτου, ούτε άνευ σημασίας η
έκδηλος ανησυχία του τελευταίου, συνεχώς ερωτώντας αν έφθασαν τα άρματα
εις το Πολυτεχνείον και επενέβησαν και η εσπευσμένη εκ του Κέντρου
αναχώρησίς του ίνα μεταβή ο ίδιος προσωπικώς εις το Πολυτεχνείον, διότι -
καθ' α εδήλωσεν εις επήκοον πάντων «αργούνε πολύ και θα πάω μόνος μου».
Και μετέβη τω όντι σημαντικόν διαδραματίσας εις την όλην επιχείρησιν
ρόλον (οράτε καταθέσεις υπ' αριθμ. 99, 159, 221 και 268).
Παρά ταύτα ο τότε Διοικητής ΑΣΔΕΝ καταθέτει ότι ούτος ήτο απλώς
σύνδεσμος μεταξύ της Αστυνομίας και της ΑΣΔΕΝ και ουδεμίαν είχεν
αρμοδιότητα να επέμβη καθ' οιονδήποτε τρόπον! Ο Στρατηγός αμετανοήτως
επίστευεν ότι ο περί ου πρόκειται Συνταγματάρχης θα εσέβετο την έννοιαν
της στρατιωτικής πειθαρχίας. Μετ' ολίγον όμως τραγικώς διεψεύσθη διότι ο
ίδιος, υπό κατωτέρων του συνελήφθη! Οι Ιωαννίδης και Ρουφογάλης, δια
των εις αυτούς πιοτών Αξιωματικών και πρακτόρων, επηρεάζουν σοβαρώς και
σαφώς την όλην επιχείρησιν, εξαπολύοντες κύμα βιαιοτήτων και
πυροβολισμών, επί τω τέλει της δημιουργίας ευνοϊκών δια την
προαποφασισθείσαν κίνησιν συνθηκών ασφαλείας, αναταραχής και
συγκρούσεων. Και εις το καταλλήλως ήδη προετοιμασθέν και κράτησαν
ιδιόμορφον κλίμα συγχύσεως, πανικού και συγκρούσεων, οργιάζουν οι κοινοί
δολοφόνοι ενσπείροντες αδιστάκτως τον θάνατον εις βάρος αθώων και
αόπλων νέων ανθρώπων, το μέγα αμάρτημα των οποίων ήτο ότι εζήτουν
«Ελευθερίαν και Δημοκρατίαν». Και περιέργως ο μηδεμίαν έχων αναλάβει
αποστολήν εις την επιχείρησιν τότε Διευθυντής της ΕΣΑ Δημήτριος
Ιωαννίδης, μεταβαίνει περί ώραν 04.00 της 17-11-1973 εις τον χώρον του
Πολυτεχνείου. Και ουδείς, ούτε και ο ίδιος αποκαλύπτει διατί! Διότι
είναι αστείον το λεχθέν ότι μετέβη απλώς εκ... περιέργειας! Ειδικώς δέον
ενταύθα να σημειωθή ότι δεν είναι άμοιρον σημασίας τινός το πλήρως εκ
της ερεύνης βεβαιωθέν ότι οι νέοι ούτοι του Πολυτεχνείου, ως αναρχικοί,
ευκόλως και ανενδοιάστως χαρακτηριζόμενοι, δεν εφόνευσαν, δεν
εκακοποίησαν και ουδένα σοβαρώς ετραυμάτισαν, αλλ' οι ίδιοι και το
ανώνυμον πλήθος υπήρξαν τα εξιλαστήρια θύματα των περί «Δημοκρατίας»
περιέργων αντιλήψεων των «ηρώων» της εποχής και των αδίστακτων οργάνων
των!
Και η Αστυνομία ποίον ρόλον διεδραμάτισεν εις την όλην αυτήν
επιχείρησιν; Συνήργησε δια της συμπεριφοράς των υπευθύνων τότε ηγητόρων
της εις την επιβολήν της θελήσεως τρίτων. Ούτω μολονότι εις αυτήν ανήκεν
η ευθύνη, αλλά και η κατά νόμον δικαιωματικότης, δια την αντιμετώπιση/
των συγκεντρώσεων και των εξ αυτών ταραχών, κατ' αρχήν μεν απρακτεί και
τηρεί στάσιν εφεκτικότητος, ευνοούσαν την οργάνωσιν και διόγκωσιν του
κινήματος, εξ ετέρου διατηρεί εις συνεχή και εξαντλητικήν επιφυλακήν και
εγρήγορσιν τους αστυνομικούς υπαλλήλους, με συνέπειαν την επικίνδυνον
ως εκ καμάτου και της συσσωρευμένης αγανακτήσεως - ως εκ των επιθέσεων
και των προπηλακισμών - φόρτισιν του ψυχισμού των και τέλος δέχεται να
υποβάλη την αίτησιν δια την επέμβασιν των Ενόπλων Δυνάμεων και
συμμετέχει εις σειράν ενεργειών και εκδηλώσεων, παρανόμων, των
ακολούθων: την κατά παράβασιν των κειμένων διατάξεων βιαίαν διάλυσιν των
συναθροίσεων, την δυναμικήν παραβίασιν του Πανεπιστημιακού ασύλου, παρά
την ρητώς εκφρασθείσαν αντίθετον άποψιν του Προϊσταμένου της
Εισαγγελίας και την άνευ γνώμης των εκπροσώπων της Διοικήσεως και της
Δικαιοσύνης χρήσιν των όπλων. Τέλος δια του τότε Αρχηγού της διέταξεν τη
σύλληψιν πλήθους ατόμων, οι περισσότεροι των οποίων αναμφισβητήτως δεν
ήσαν ούτε «πρωταίτιοι» ούτε «υπεύθυνοι» της συναθροίσεως και των
εκδηλώσεων και αίτινες παρανόμως κατεκρατήθησαν. Υπήρξαν ομοίως και
μεμονωμένα αστυνομικά όργανα, υπό της ερεύνης - εις το πλήθος των
αγνώστων - εντοπισθέντα, τα οποία υπήρξαν δράσται συγκεκριμένων
αξιοποίνων πράξεων.
Δια την κατά νόμον θεμελίωσιν της υπαιτιότητος των καθ' ημάς υπευθύνων τονιστέα και τα ακόλουθα:
1) Η κατά νόμον αποστολή των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων
Ασφαλείας, πλην άλλων, περιλαμβάνει και το καθήκον προστασίας της ζωής,
της σωματικής ακεραιότητος, της τιμής, της ελευθερίας και της περιουσίας
των πολιτών. Συνεπώς οι τότε ηγέται του Στρατού και της Αστυνομίας
είχαν ως εκ του νόμου και της αποστολής των, το ιερόν καθήκον να
προασπίσουν την ζωήν και σωματικήν ακεραιότητα των εις την συνάθροισιν
πολιτών έναντι των πάσης φύσεως κακοποιών ή των εγκληματικώς δρώντων
οργάνων των κατά το περί ου πρόκειται αιματηρόν τριήμερον. Και τούτο μη
πράξαντες, ήτοι τους γνωστούς και αγνώστους δράστας μη παρεμποδίσαντες
εις το φονικόν έργον των, εγένοντο υπαίτιοι απλής συνεργείας εις τας
κυρίας πράξεις αυτών αρνητικώς εκδηλωθείσης, ήτοι δια παραλείψεως
εκτελέσεως του εκ του νόμου και της αποστολής των τεκτομένου καθήκοντος
(αρ. 15 και 47 ΠΚΝ Χωραφά: Γεν. Αρχαί Π.Δ. παρ. 98 III Α σελ. 328, Αγγ.
Μπουροπούλου: Ερμ. Π.Κ. υπ' αρ. 47 σελ. 148 ομοίως σχετικώς Α.Π. 248 /
68 Π. Χρ. ΙΣΤ σελ. 511 επ.). 2) Ουδέν ουδαμόθεν τίθεται πρόβλημα
«προσταγής», συνεπαγόμενης άρσιν του αδίκου χαρακτήρας των εξ αιτίας των
πυροβολισμών ιδία τελεσθεισών αξιοποίνων πράξεων. Και τούτο διότι δεν
συνέτρεξαν αι κατ' αρ. 21 Π.Κ. προϋποθέσεις εν τη εκτελέσει των περί ων
πρόκειται εγκληματικών πράξεων. Οι πάντες ούτω αρνούνται την ύπαρξιν
διαταγής προς ρίψιν και εκφοβιστικών, έστω, βολών. Και υπάρχουσα όμως
τοιαύτη, όπερ απολύτως αληθές, καθ' ημάς και πλήρως εξακριβωμένον ως
προς τα έμπροσθεν του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως διαδραματισθέντα, «δεν
εδόθη κατά τους νομίμους τύπους και παρά της αρμοδίας Αρχής» ως ανωτέρω
αναλυτικώς ετονίσθη. Δεν συνεπάγεται όθεν τα κατά νόμον καταλυτικά του
αξιοποίνου, αποτελέσματα.
β) Ειδικωτέρα επισήμανσις
Δύνανται ήδη να κατονομασθούν προς διευκόλυνσιν του ανακριτικού
έργου, οι εκ της ερεύνης προκύπτοντες και κατά την γνώμην ημών υπεύθυνοι
της περί ης πρόκειται τραγωδίας, κατά νομικήν αξιολόγησιν του ρόλου
εκάστου εις ταύτην.
1) Γεώργιος Χρ. Παπαδόπουλος, τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
2) Δημήτριος Αριστοτ. Ιωαννίδης, Υποστράτηγος, ε.α. τότε διοικητής της ΕΣΑ και
3) Μιχαήλ Ρουφογάλης, Υποστράτηγος ε.α., τότε Αρχηγός της ΚΥΠ.
Φέρονται ως ηθικοί αυτουργοί ανθρωποκτονιών εκ προθέσεως (τετελεσμένων
και εν απόπειρα) επικινδύνων σωματικών βλαβών, διακεκριμένων φθορών και
προκλήσεων εις τέλεσιν κακουργημάτων ή πλημμελημάτων, πράξεων υπό
γνωστών και αγνώστων - τη ερεύνη - δραστών, τελεσθεισών (ως κατωτέρω).
Παρατηρητέον ενταύθα ότι ο ηθικός αυτουργός δεν δρα κατά του
αντικειμένου του εγκλήματος, αλλά επιδρά επί της βουλήσεως του
υποκειμένου, ίνα προκολέση απόφασιν αυτού προς εκτέλεσιν της αδίκου
πράξεως. Και ως γνωστόν δεν είναι απαραίτητον να προκαθορισθή εν ταις
λεπτομερείαις της η υπό εκτέλεσιν πράξις, ουδέ το πρόσωπον εις βάρος του
οποίου θα τελεσθή (ΑΠ 334 / 58 Π. Χρ. Α' 151). Ομοίως δεν είναι
απαραίτητον όπως αποκαλυφθή και γνωσθή ο αυτουργός του εγκλήματος (ΑΠ 37
/ 1969 Γ. Χρ. Ιθ' 208).
4) Νικόλαος Ντερτιλής, Ταξίαρχος, τότε επιτελάρχης ΑΣΔΕΝ, αυτουργός
ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως εις βάρος νεαρού σπουδαστού και ηθικός
αυτουργός ετέρων ανθρωποκτονιών (τετελεσμένων και εν απόπειρα) ως και
σωματικών βλαβών.
5) Δημήτριος Ιωάννου, Ζαγοριαννάκος, Αντιστράτηγος ε.α. τότε Αρχηγός
Ενόπλων Δυνάμεων, διατάξας την κίνησιν των τμημάτων στρατού.
6) Κωνσταντίνος Ιωάννου Μαυροειδής, Αντιστράτηγος ε.α. τότε Δ / ντής
ΑΣΔΕΝ, έχων τον συντονισμόν και το γενικόν πρόσταγμα της επιχειρήσεως.
7) Νικόλαος Κων. Ραφαηλάκης, Αντιστράτηγος ε.α., τότε Δ / ντής της
ΣΔΑ, παριστάμενος κατά την εκτέλεσιν της επιχειρήσεως και εποπτεύων
ταύτης.
8) Νικόλαος Αριστ. Δασκαλόπουλος, τότε Αρχηγός Αστυνομίας, εποπτεύων των Αστυνομικών Δυνάμεων.
9) Λουκάς Γεωργίου Χριστολουκάς, τότε Διευθυντής της Αστυνομίας
Αθηνών, υπεύθυνος των ενεργειών των αστυνομικών δυνάμεων ως προς την
αντιμετώπισιν των εκδηλώσεων.
10) Θρασύβουλος Γιοβάνης, Ταξίαρχος, τότε Συνταγματάρχης, επικεφαλής
των στρατιωτικών τμημάτων εις την κατά του Πολυτεχνείου επιχείρησιν.
Άπαντες εμφανίζονται ως απλοί συνεργοί του ως είρηται, του ηθικού
αυτουργού, δια της παροχής θετικής συνδρομής εις αυτόν εν τω πλαισίω της
αρμοδιότητος εκάστου, απλοί ομοίως συνεργοί των γνωστών και αγνώστων
εγκληματιών εν τη διαπράξει των ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών, της
τοιαύτης συνδρομής των εκδηλωθείσης, ως ετονίσθη ήδη αρνητικώς, ήδη δια
παραλείψεως εκτελέσεως του εκ του νόμου και της αποστολής των
τικτομένου ιερού καθήκοντος προασπίσεως της ζωής και σωματικής
ακεραιότητος των πολιτών έναντι των πάσης φύσεως κακοποιών και των
εγκληματικώς δρώντων οργάνων των. Ο εξ αυτών Νικόλαος Δασκαλόπουλος,
τυγχάνει ομοίως και έμμεσος αυτουργός παρανόμου συλλήψεως και
κατακρατήσεως των συλληφθέντων.
11) Σπυρίδων Σταθάκης, Ίλαρχος τεθωρακισμένων, διατάξας την είσοδον
του άρματος εντός του Πολυτεχνείου, αυτουργός αποπειρών ανθρωποκτονίας
των επί των κιγκλιδωμάτων της πύλης του Πολυτεχνείου ευρισκομένων
σπουδαστών, ιδία δε της διαφυγούσης τον θάνατον και βαρύτατα μόνον
τραυματισθείσης Π. Ρηγόπουλου.
12) Σταύρος Βαρνάβας, Αντιστράτηγος ε.α., Δ / ντής του εν τω
Υπουργείω Δημοσίας Τάξεως Μικτού Επιτελείου. Ηθικός αυτουργός
ανθρωποκτονιών (μιας τετελεσμένης και πολλών εν απόπειρα) ως διατάξας
την χρήσιν των όπλων κατά του πλήθους.
13) Ηλίας Τσιαούρας ή Τσαπούρης, αυτουργός ανθρωποκτονιών (μιας
τετελεσμένης και πολλών εν απόπειρα) και παρανόμου οπλοφορίας δια
πολεμικού όπλου.
14) Ευάγγελος Κων. Μαντζώρος, Ανθυπίλαρχος τότε τεθωρακισμένων,
αυτουργός αποπειρών ανθρωποκτονίας και επικινδύνων σωματικών βλαβών
(κατάθ. υπ' αριθμ. 241 και 242).
15) Υπίλαρχος Μιχαήλ Γουνελάς, Ανθυπασπιστής Λάμπρος Κωνσταντέλλος,
Αξιωματικοί του ΚΕΤΘ, λαβόντες μέρος εις την κατά του Πολυτεχνείου
επιχείρησιν. Φέρονται ως αυτουργοί ή ηθικοί αυτουργοί αποπειρών
αυτοκτονίας και επικινδύνων σωματικών βλαβών (καταθέσεις υπ' αριθμ. 72,
76 και 116).
16) Αστυφύλαξ υπό στοιχεία Λ 21 Ηλίας Καραδήμας και δεύτερος τοιούτος
υπό το μικρόν όνομα Νικόλαος, εκτελούντες υπηρεσίαν εν τω Ρυθμιστικά)
Κέντρω Αθηνών την νύκτα της 16ης προς 17ην Νοεμβρίου 1973, τυγχάνουν
συναυτουργοί μετ' άλλων αγνώστων, ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως και
επικινδύνων σωματικών βλαβών εις βάρος τραυματιών και των συνοδών τους
(καταθ. υπ' αριθμ. 72, 76 και 116).
17) Βασίλειος Γεωργίου Μπουκλάκος, τότε Διοικητικός Δ / ντής του
Ρυθμιστικού, απλούς συνεργός, δια της παροχής υλικής και ψυχικής
συνδρομής, εις τους υπό στοιχ. 15 κατηγορουμένους και αυτουργός
παρανόμου οπλοφορίας, απειλών και βλασφημίας εις βάρος των τραυματιών
και των συνοδών του.
18) Δημήτριος Κων. Κατσούλης, Ταγματάρχης Χωροφυλακής, τότε στέλεχος
της ΚΥΠ, απλούς μεν συνεργός του υπό στοιχ. 3 ηθικού αυτουργού, δια της
παροχής θετικής εις αυτόν συνδρομής εν των πλαισίω της αρμοδιότητος τους
και απλούς ομοίως συνεργός των γνωστών και αγνώστων εγκληματιών εν τη
διαπράξει ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών, δια παραλείψεως ως
ανωτέρω της τοιαύτης συνδρομής του εκδηλωθείσης.
19) Δημήτριος Παναγ. Πίμπας, αυτουργός προκλήσεων εις διάπραξιν κακουργήματος ή πλημμελήματος.
20) Ο υπ' αριθμ. 472 αστυφύλαξ (κατάθ. υπ' αρ. 229), αυτουργός
απόπειρας ανθρωποκτονίας νεαρού μαθητού έμπροσθεν του Μητροπολιτικού
Ναού την 17-11-1973.
21) Αγνώστων στοιχείων αστυφύλαξ του Γ' Αστυνομικού Τμήματος,
ευρισκόμενος εν υπηρεσία περί ώραν 14.30 της 17-11-1973 αυτουργός
επικινδύνου σωματικής βλάβης εις βάρος του Δημοσθένους Σαμούρη, ιατρού
(καταθ. υπ' αριθμ. 145), μεταβάντος αυτόθι κατά την διαδικασίαν
παραλαβής του νεκρού αδελφού του.
22) Ιωάννης Νικ. Καλύβας, Υπαστυνόμος, αυτουργός επικινδύνων
σωματικών βλαβών εις βάρος των εξερχόμενων του Πολυτεχνείου σπουδαστών
(κατάθ. Θεοδ. Καλούδη, υπ' αριθμ. αρ. 104).
23) Σάκης Ταμπούρης, Ιωάννης Κουρής και Σωτήριος Νάνος, αρχιφύλακες
του ΛΖ' Αστυνομικού Τμήματος, συναυτουργοί επικινδύνου σωματικής βλάβης,
εις βάρος του Ιωάννου Χρα (κατάθ. υπ' αριθ. 142).
24) Πλήθος αγνώστων δραστών όλων των αναφερθεισών πράξεων, μεταξύ των στρατιωτών, αστυνομικών και απλών πολιτών.
IV. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Εκ των εκτεθέντων δήλον καθίσταται ότι η δίωξις των ως είρηται
πράξεων και ο κολασμός των αποδειχθησομένων ενόχων είναι υποχρέωσις της
δικαιοσύνης. Επιτρέψατε όθεν όπως εισηγηθώ προς Υμάς την άμεσον άσκησιν
ποινικής διώξεως και την εις τακτικήν ανάκρισιν παραπομπήν της υποθέσεως
ως προς απαντάς τους εκτεθέντος στρατιωτικούς και αστυνομικούς, εις την
αρμοδιότητα των κοινών ποινικών δικαστηρίων υπαγόμενους ένεκεν της
αναπτυχθείσης ανωτέρω συμμετοχής εγκληματικής δράσεων των (αρ. 248 παρ. 1
ΣΠΚ). Οίκοθεν νοείται ότι τα ανακύπτοντα περί την ορθότητα του τε
χαρακτηρισμού των πράξεων και τον προσδιορισμόν των υπευθύνων,
προβλήματα αληθούς ερμηνείας και ορθής αξιολογήσεως πρεπέστερον θα
αντιμετωπισθούν κατά την διαδρομήν της δικαστικής ερεύνης.
Η υπ' εμού ενεργηθείσα ταχεία και αναλυτική - όση μοι δύναμις -
έρευνα και τα εκ ταύτης προκύψαντα, κατά τα εκτεθέντα, στοιχεία
εντάσσονται εις το προπαρασκευαστικόν και διερευνητικόν πάντοτε πλαίσιον
της απλής προκαταρκτικής εξετάσεως, σκοπός της οποίας ως γνωστόν είναι
να κριθή αν συντρέχη περίπτωσις ποινικής διώξεως (αρ. 31 παρ. 1 εδ. α
ΚΓΔ) και ουχί να ερευνηθή εν πληρότητι και εμπεριστατωμένους η υπόθεσις.
Αναφέρω τέλος ότι εις την παρούσαν δικογραφίαν έχουν ενσωματωθή και
αι μηνύσεις των: Γρηγορίου Τρυφ. Παπαδάτου, Κυριάκου Νικ. Σπηριούνη και
Δημητρίου Παπαδοπούλου.
Εν Αθήναις τη 14 Οκτωβρίου 1974 Ο ενεργήσας την προκαταρκτικών εξέτασιν Εισαγγελεύς
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΒΑΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΩΝ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου